Afyon Şirket Avukatı
- Uncategorized
- Yorum yok Afyon Şirket Avukatı
- Posted on
Tüze (Özet) : Tüze, her şeyden önce bir düzen demektir. Lakin hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleeğlenceli bir düzen bileğildir. Tüze, sosyete süresince insanoğluın sahiden kesinlikle davrandıklarını bileğil, kesinlikle davranmaları gerektiğini gösterir. Tüze, namına uyulmak ve uygulanmak derunin vardır. Doğruluk değeri nedeniyle, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene vurmak, toplumsal hayatın gerçekleşmesini tedariklemek ister. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Tüze düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin içinsına akseptans edilmesi ve uyulması müstelzim, kesinkes haklı kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle sosyete süresince insanoğluın çizi ve davranışlarının tüze kurallarına uymaması, her gün mümkündür. “İşte tüze, kişi davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir tertibat, bir bütündür.” İnsan-kişi, kişi-tabiat ilişkilerinin insanlığın kuma çıkarı ve huzuru derunin evrensel ilkelerle güvence altına hileınmasıdır. Tüze, adamlık seviyesi derunin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birokkalı düşünce ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, sınıf çıkarları, sosyete sözleşmesi, tabiat ve insanoğlu olarak tamlayan ufuklerdir. Tüze Nedir Tüze, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun kuma iyiliğini tedariklemek için konulan ve umum gücüyle desteklenen kaide, hak ve seçimın kâffesidür. Daha yaygın bir tanılamamıyla tüze, adalete yönelmiş toplumsal yaşyalnız düzenidir. Tüze Lafız Anlamı Tüze kelimesi Arapça “hak” kökünden gelir ve hak kelimesinin çoğcelil olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Arapçda “hak” kelimesinin çoğcelil “beddua’kak”tır. Türk Yürek Kurumu’na bakarak tüze kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım gücünü belirleyen yasaların kâffesidür”. Bunun dışında hukukun “haklar” valörı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, hukuk valörında da kullanılır. Yol Anlamı Tüze dönemden döneme değişmiş olduğu derunin hala doyurucu bir tanılamam strüktürlamamıştır. Kant “Tüzeçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok akseptans edilen tanılamamı ise: “Muayyen bir zamanda mukannen bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması ülke zoruna (müeyyide) bentlanmış kurallar kâffesidür.” Ilmî bir disiplin olarak tüze, kendi süresince ana olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun eşhas arası ilişkileri iş alan kısmına Özel Tüze, eşhas ile ülke veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Tüze, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna cevap Esas Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku umum hukukunun esaslıca alt dallarıdır. Tüze Kuralları ve Özellikleri Hukuku vesair toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik ülke tarafından güvenceye hileınmış ve cebri yapmış oldurımlara iye olmasıdır. Tüze kuralları kişi davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun porte yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle nazir nitelikteki mecmu durumlarda uygulanması esenlanır. Yaptırım (Müeyyide) Tüze alanında yapmış oldurım umum gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek derunin kullanılır. Tüze düzenini esenlamayı ve korumayı yalnızçlayan yapmış oldurımlar gene tüze düzeninin öngördüğü şekilde alegori getirilir. Maddi ve tinsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yapmış oldurımlar bu durumları karışmak derunin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, cezaevi ve varlık cezaları; anayasa hukukunda siyasetten men, fırka mantinota; mevhibe hukukunda mevhibe ve kaçakçılık cezaları kadar derece derece tüze dallarında derece derece yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ait çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; zihini bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik bileğil ortaya konduğu dönemin problemlerını çözmek veya siyasi ufukleri tüze biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali türe olan tüze, genel olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Tüze, adalete yönelmiş toplumsal bir yaşyalnız düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu alegori getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, uygulama yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun toplumsal hayatı düzenleyip insanoğluın pasış ve asayiş süresince bir arada yaşamalarını esenlamaktır. 2. Teamül Yarar (Içtimai İhtiyaçların Içinlanması) Hukukun uygulama amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Tüze bu fonksiyonu ile sosyete süresince canlı insanoğluın, birbirleri ile bina etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, psikolojik bir varlık olarak insanın strüktürsından meydana gelen gereksinimlerinı içinlamaya çhileışır. Tüze bu fonksiyonu ile veladet, muta nikâhı, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek tüze düzeni hayatın ana gerçeklerini görmezden gelemez. Tüze düzeni, insanın doğal strüktürsına ve bundan ileri mevrut gereksinimlerine şayan edinmek zorundadır. Tüze önemli ölçübile, konuşu gerçeklere bile kapalıdır; konuşu yokluklara uymalı ve onları içinlamalıdır. 3. Doğruluk Tüze bu fonksiyonu ile mukannen bir düzenleme altına aldığı toplumsal ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan türe ölçüsüne vurarak hakikat kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaltarak tanılamamıyla türe, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Doğruluk, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) edinmek üzere iki derece derece anlamda kullanılır. Doğruluk esasen ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet valörında ferdî bir özelliği deyimler. Isim her gün haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni iletmek yolunda kadimî ve bileğsorunmez bir çaba gösterir. İşte bu çizi ve çabayı gösteren türe, özne (süje) ile ait oluşundan ötürü öznel (sübjektif) türe olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir türe mealı vardır. Nesnel türe, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin somut durumlarda gerçekleştireceği ilişik biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte tüze alanında hukuki porte olarak kelam konusu olan türe bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü tüze, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar kâffesidür.” Toplum derunindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini deruneren kurallar mecmuü olarak tüze, bu bileğerlendirmelerde türe ölçüsünü kullandığı ve değerlendirmek yerinde bulunmuş olduğuna bakarak, adaletin böylecene, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Tüze normlarında türe acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Mevcut tüze ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü türe mealı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm tüze sistemine ve sistemlerine egemen mevcut, nesnel ve salt bir porte niteliğindeki adalettir. Tüze bir sosyete düzenini derunerir. Hukukun varlık sebebi bile adalettir; icap mevcut düzeni sahabet etmek, gerekse onu bileğsoruntirmeyi meşrulaştırmak derunin her gün adalete esasvurulur. Nesnel ve kanun üstü türe hukukta içinmıza müesses tüze düzenlerinin birincil örneği, olması müstelzim tüze valörında tüze idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile türe, mevcut tüze düzenlerinin namına şayan olup olmadığı açısından bir porte ve değerlendirme ölçüsü evet. Gine bu özelliği ile türe, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun akdetmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve zararlı içinlıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon denge süresince olduklarında, adil bir tüze düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Alışılagelen olarak tüm tüze normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak tüze, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal yaşyalnız uyacak, hem bile bu toplumsal hayatın pasış süresince sürebilmesi derunin bir düzen görünümünü esenlamaya çhileışacaktır.